Philippe Van Wolputte
Philippe Van Wolputte volgt tussen 2002 en 2006 de opleiding Open Atelier aan de Sint-Lucasschool in Antwerpen en resideert tussen 2007 en 2010 in Amsterdam voor een vervolgopleiding aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten. Zijn beeldend werk bestaat voornamelijk uit urbane installaties, aangevuld met fotografie, video en geluid. Zijn artificiële reconstructies van kelders, gewelven, bouwwerven, vervallen panden en catacomben – de kunstenaar spreekt van ‘stadsgrotten’ – zijn het resultaat van jarenlange stedelijke exploraties wereldwijd. De onderliggende gedachtegang gaat niet zozeer over verval en vergankelijkheid, maar vooral over het menselijk onvermogen om die vergankelijkheid toe te laten en te aanvaarden.
Sinds 2003 verkent Van Wolputte gedevalueerde stedelijke sites die wachten om gesloopt en vervangen te worden omdat ze geen functie meer vervullen in de economische hiërarchie. Zijn fascinatie voor verlaten en vergeten sites resulteert in 2005 in Temporary Penetrable Exhibition Spaces, een project waar hij tien jaar aan werkt. In 2015 toont hij in het M HKA de vergeten sites uit verschillende steden door ze te herbestemmen als autonome kunst-reconstructies. Dit project is een ankerwerk binnen het oeuvre van de kunstenaar die steeds op een andere manier de aandacht wil vestigen op de overdreven snelheid waarmee leegstaande panden worden verworpen en afgesloten voor het publiek. Ingrijpende renovatieplannen leiden vaak tot uitsluiting van alles wat onaangepast is en niet aan de doorsnee norm voldoet. Elke bron van wanorde dient onmiddellijk de kop ingedrukt te worden, en alles wat de rede of de goede orde zou kunnen bedreigen, wordt verbannen en veroordeeld. De onderliggende geografische en stedelijke ordening is in die optiek parallel aan de mentale uitsluiting van alles wat irrationeel, chaotisch en onredelijk is. Toch veroorzaken sommige overhaaste beslissingen tot afsluiting en uitsluiting bij vele mensen een gevoel van desoriëntatie en onzekerheid. De maatschappelijke snelheid lijkt het verlies aan tolerantie en blijvende zingeving in de hand te werken.
De artistieke acties en reconstructies van de kunstenaar lopen wijd uiteen. Hij bouwt een meterslange tunnel die hij louter vanuit zijn herinnering met restanten en bouwmaterialen vormgeeft, hij maakt een beklemmende video-installatie van verschillende kruipgangen die geïnspireerd zijn op de architectuur van de catacomben in Parijs, en hij componeert een video uit Jakarta waarop te zien is hoe een vrachtwagen de stad rondrijdt om afgebroken gebouwen met een waterslang nat te spuiten om de verspreiding van fijn stof tegen te gaan. Andere site-specifieke ingrepen in de openbare ruimte zijn tijdelijke en kortstondige acties (vaak clandestien en/of illegaal) die door de voorbijgangers niet of nauwelijks worden opgemerkt. Door opzettelijk de grenzen tussen feit en fictie, tussen echt en nep te laten vervagen, creëert Philippe Van Wolputte situaties waarin productie en documentatie met elkaar verweven raken. Als zodanig weerspiegelen ze de gecompliceerde manier waarop we archiefmateriaal gebruiken als toegangspunt om een vervlogen kunsthistorische realiteit op te roepen en zo vaak de aard ervan te mythologiseren.
Voor de creatie van zijn 'urbane grotten' maakt Van Wolputte voornamelijk gebruik van arme, eenvoudige materialen die op de plaats van ingreep aanwezig zijn. De kunstenaar schept deze plaatsen om de herinnering te bewaren en te herbeleven. Het zijn pogingen om opnieuw vast te houden wat wordt of werd afgebroken. Zijn installaties zijn getuigenissen van een economisch verleden en afdrukken of replica’s van industriële teloorgang. De sfeer die zijn installaties uitademen is dan ook pertinent unheimlich.
HW