Mashid Mohadjerin
Mashid Mohadjerin : stille protesten
Mashid Mohadjerin is een Iraans-Belgische fotojournaliste en beeldend kunstenaar. Ze studeerde af aan de Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen in 2002. Mohadjerin ontving de eerste prijs World Press Photo 2009 in de categorie Contemporary Issues met een foto uit haar reportage over Lampedusa uit 2008, waarin ze meereisde met de reddingsdiensten op de Middellandse Zee. Ze won ook de International Photography Award en Prix de La Photo.
Naast portretten maakt Mohadjerin in haar persoonlijke werk vooral foto-essays. Ze richt zich op identiteitskwesties en de menselijke conditie. Haar camera toont haar blik op onderwerpen zoals migratie, minderheidsgroepen, sociaal ontheemden en gemeenschappen in transitie, gaande van Apartheid in Libanon, Vrouwenhandel in Oost-Europa, wapencultuur in Amerika, vluchtelingen in Libië tot jonge native Americans in Oklahoma. Mohadjerin vluchtte zelf als kind met haar ouders uit Iran naar België.
Haar onderwerpen zijn de onderwerpen die haar dwarszitten. Over het boek De verworpenen der aarde van de Martinikaanse schrijver Frantz Fanon en de psychologische littekens van het kolonialisme, zegt ze het volgende:
“Je kan je afvragen of zo’n boek in een postkoloniale maatschappij nog relevant is. Maar in de linkse en artistieke milieus waar ik me in beweeg, is kwaadheid soms taboe geworden.”
Haar werk bracht haar naar Centraal-Azië, West-Afrika, het Midden-Oosten, Europa en de Verenigde Staten. Het verscheen in o.a. The New York Times, The Wall Street Journal, Le Monde, de Standaard Magazine, De Volkskrant, BBC online, Artsen Zonder Grenzen, Oxfam, MO Magazine en Amnesty Journal. Mohadjerin woonde in Brussel, Amsterdam en New York, maar keerde in 2012 terug naar Antwerpen. Ze doceert fotografie aan Narafi (Luca School of Arts, Brussel) als gastdocente.
Tussen 2013 en 2016 voerde Mohadjerin een artistiek onderzoek naar de rol van vrouwelijke activisten in het Midden-Oosten. Ze fotografeerde onder andere voorwerpen die op straat gevonden werden na de protesten tijdens de Arabische Lente, zoals een handgemaakte katapult waarvan de elastiek gebroken is. Het is een stille getuige van het drama dat zich voltrok.
Altijd staat de mens centraal. Ook al komt hij er niet in voor en is er enkel een object te zien zoals de maskers Protest painted black en Golden dictator uit 2013. Het eerste is het sarcastisch lachende masker, bekend als symbool van het hacking-collectief Anonymous. Het dook op in een niet-Westerse context, zwart geschilderd, met een Arabische inscriptie tegen de Moslimbroederschap in Egypte. Daar tegenover stelt Mohadjerin een gouden masker van president al-Sisi, generaal in het leger ten tijde van de protesten, president in 2014. Beide kampen eigenen zich beelden toe voor hun propaganda. De grens tussen beide symbolen wordt intrigerend én dun. In het zwarte masker zijn bijvoorbeeld de ogen geopend. Terwijl ze in het gouden exemplaar gesloten bleven. De opstand van de gewone man versus het regime. Conflicterende symbolen.
In 2016 legt ze haar onderzoek (KASK) vast in het boek Lipstick & Gas Masks. Hierin toont Mohadjerin wat er overbleef nadat de pers de scene verliet. Ze creëert beelden die eerder de trage blik van een bezoeker verdraagt wanneer hij stilstaat op een expo. In ieder geval trager dan de snelle beelden van een oorlogsjournalist in het heetst van de strijd. Of zoals ze het zelf zegt:
“Ik zoek nieuwe presentatievormen en richt me vandaag veel meer op trage beelden die voor verschillende interpretaties vatbaar zijn.”
In 2019 maakte ze samen met journaliste Samira Bendadi het boek Textile as Resistance (Hannibal). Het bundelt verhalen en beelden over migratie en conflict. Alles speelt zich af rondom het medium textiel, dat vaak een uiting is van de identiteit van de betrokken vertellers en hun verzet tegen de discriminatie, het conflict of de transitie waarin ze zich bevinden of waarin ze gedwongen worden.
In 2021 verschijnt de publicatie Freedom is Not Free, het resultaat van een doctoraatsonderzoek aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen en de Universiteit Antwerpen. Dit kunstenaarsboek richt zich op de private en publieke wereld van Iraanse vrouwen die opgroeiden na de Revolutie van 1979 en op plaatsen van betekenis uit Mohadjerins jeugd. Voor deze vrouwen kan het politieke niet langer worden gescheiden van het persoonlijke - hun lichamen, hun privé- en openbare leven werden en worden beïnvloed door de revolutie. Naast deze publicatie resulteerde het in twee tentoonstellingen in het M HKA (Lipstick and Gas Masks en Freedom is not Free).
In 2023 volgt een solotentoonstelling in CC Strombeek met de provocerende titel Catch Me if You Can. Drie video’s, met elkaar verbonden door een immersieve soundtrack, vullen de kelderruimte van het cultuurcentrum. Ze maken deel uit van een groter, langlopend project over rituelen, verzet en het lichaam.
DE