De Stadscollectie Antwerpen is een levendig eerbetoon aan de kunstenaars die de stad Antwerpen kleur geven. Van opkomend talent tot gevestigde namen, deze collectie belicht lokale creativiteit, maar ook de wereldwijde invloed van de Antwerpse kunstscene. Welkom!

Panamarenko

(c)image: Wim Van Eesbeek
Hazerug [Hareback], 1997
Object , 90 x 70 x 50 cm
motor, kevlar, expoxy, plastic, propeller, felt, metal

"Ja die hazerug in het labo van Hirsch maakte ongelooflijk veel laweit… amaai mijn oren! De vensters sprongen en alle studenten gingen lopen! Eerst tot aan de trappen, en daarna zelfs tot op straat! Maar die paspop  met de Hazerug ging echt omhoog…!  Maar als ge die rugzak aangespt om te gaan vliegen, dan zijt ge dood van het lawaai en van de trillingen. Ge rammelt gewoon uit mekaar!"  - Panamarenko

Sinds het project Rucksackflug dat Panamarenko midden de jaren tachtig opstart in de Zwitserse Alpen, blijven de diverse aandrijfmechanismen van de rugzakvliegtuigen evolueren. Begin jaren negentig neemt Panamarenko zich voor een rugzakvliegtuigje te ontwikkelen dat de piloot opnieuw het gevoel geeft een vogel in de lucht te zijn, zoiets dat heel rap kan wegschieten ...

De constructie van de schroef en de motor blijft het belangrijkste probleem. Ik heb een half jaar aan die motor zitten prutsen tot hij gaf wat ik wilde verduidelijkt Panamarenko. De rugzak mag geen te grote schroef hebben, omdat ge er overal mee moet kunnen landen en opstijgen, en met een grate schroef zoudt ge overal tegen zitten. Hoe kleiner de schroef hoe beter dus, maar dan is er weer meer vermogen no dig om te kunnen opstijgen …

Ten slotte monteert Panamarenko de motor in een ronde behuizing, met de propeller achteraan in een verticale positie. De verplaatste lucht wordt onder hoge druk via de ronde behuizing door brede straalpijpen naar beneden afgebogen. Panamarenko gebruikt een Suzuki-motor waarvan hij de koelvinnen afzaagt. Enerzijds om gewicht te besparen, anderzijds omdat ze de luchtstroom zouden hinderen. Samen met prof. Hirsch test Panamarenko de rugzak uit in de laboratoria van de Vrije Universiteit Brussel. De rugzak wordt op een ijzeren paspop gemonteerd, verzwaard met blokken lood. Panamarenko staat naast de motor, en draagt een helm met oorkleppen.

"Die rugzak had een speciale resonantiepot om de motor nog wat op te drijven, maar de schroef en de lucht­verplaatsing in de fans maakten daardoor nog veel meer lawaai! Dat was oorverdovend! Iedereen in de buurt was ineens verdwenen van 't verschieten, maar dat ding schoot wel omhoog! Ik heb de motor nadien nog een tweede keer willen starten, maar toen vloog de schroef in stukken. Na de eerste poging was alles losgetrild ..." - Panamarenko

De benaming Hazerug heeft alles te maken met de snelheid van het toestel. Omdat een haas heel snel is, en met die rugzak schoot ge heel snel weg. Dat is als rondlopen met een haas op uw rug, he!

(bron: Hans Willemse en Paul Morrens, in: 'Copyright Panamarenko', 2005)