De Stadscollectie Antwerpen is een levendig eerbetoon aan de kunstenaars die de stad Antwerpen kleur geven. Van opkomend talent tot gevestigde namen, deze collectie belicht lokale creativiteit, maar ook de wereldwijde invloed van de Antwerpse kunstscene. Welkom!

Panamarenko

(c)image: M HKA
100.000 Revoluties/Minute Jet Turbine [100,000 Revolutions/Minute Jet Turbine], 1976-1993
Object , 60 x 40 cm, 42 x 18 x 5.5cm
mixed media

De 100.000 Revoluties/ Minutes Jet Turbine noemt Panamarenko een revolutionaire uitvinding. Het is een machine die volledig rond zijn eigen as kan draaien. Panamarenko construeerde het met eenvoudige materialen zoals een fietsketting en batterijen. Het contrast tussen het concept – de ‘revolutionaire uitvinding’ – en de uitvoering – ‘geknutseld’ met eenvoudige materialen – resulteert in een geheel dat een poëtische en ontwapenende aanblik biedt.

Begin jaren 1970 bouwt Panamarenko een reeks versnellers waarmee hij zijn theorie van de gesloten systemen, de zogenaamde Closed System Power, probeert te bewijzen. Het zijn motoren die een versnelde beweging ontwikkelen op basis van de omwenteling om de eigen as. Uiteindelijk blijkt de theorie in de praktijk niet te werken. In een tekst uit 1975 (verschenen in Panamarenko, Marzona, Bielefeld, 1975, pp. 11−35) omschrijft Panamarenko de versnellers als ‘leerzame pogingen zonder veel resultaat’, maar hij voegt eraan toe dat ‘het experiment wordt voortgezet’. De versnellers zijn experimenten met een kleine verbrandingsmotor, gemonteerd op een houten basis en aangesloten op een gesloten circuit. Volgens Panamarenko’s theorie moet de eenmalig aangewende energie die nodig is om een bepaalde massa te verplaatsen, oneindig geregenereerd kunnen worden, waardoor er een energetisch sneeuwbaleffect optreedt. Volgens Panamarenko werd zijn theorie nooit ernstig genomen door de wetenschappelijke wereld, omdat ze niet is opgesteld in de geijkte wetenschappelijke taal. Tijdens de jaren 1980 en 1990 zet Panamarenko zijn onderzoek voort, wat resulteert in zijn Toymodel of Space, een ruimtetheorie die verder wordt toegelicht in het hoofdstuk 'Lift the Machine'.